Regeling van de Minister van Volksgezondheid, Welzijn en Sport van 30 oktober 2020, kenmerk 1762767-212731-WJZ, houdende wijziging van de Mandaatregeling VWS in verband met het verlenen van de bevoegdheid aan de NVWA en het RIVM tot het nemen van openbaarmakingsbesluiten in het kader van de Wet openbaarheid van bestuur

De Minister van Volksgezondheid, Welzijn en Sport,

Besluit:

ARTIKEL I

De Mandaatregeling VWS wordt als volgt gewijzigd:

A

Artikel 15b wordt als volgt gewijzigd:

1. Voor de tekst wordt de aanduiding ‘1.’ geplaatst.

2. Er wordt een lid toegevoegd, luidende:

• 2. Het hoofd en de teamleiders van de Divisie Juridische Zaken van de Directie Strategie van de Nederlandse Voedsel- en Warenautoriteit hebben mandaat tot het nemen van besluiten tot openbaarmaking, als bedoeld in Onderdeel IA, paragraaf A.1, onder 5, subonderdeel a, en paragraaf A.2, onder 5, en in Onderdeel IB, onder 5, van de bijlage bij het Besluit openbaarmaking toezicht- en uitvoeringsgegevens Gezondheidswet en Jeugdwet.

B

Na artikel 15b wordt een artikel ingevoegd, luidende:

Artikel 15c

De Directeur-Generaal van het Rijksinstituut voor Volksgezondheid en Milieu heeft mandaat tot het nemen van besluiten tot openbaarmaking van onderzoeksresultaten, publiekssamenvattingen en persberichten op grond van artikel 8, eerste lid, van de Wet openbaarheid van bestuur.

ARTIKEL II

Dit besluit treedt in werking met ingang van de dag na de datum van uitgifte van de Staatscourant waarin het wordt geplaatst en werkt ten aanzien van Artikel I, Onderdeel A, terug tot en met 1 september 2020.

Dit besluit zal, met de toelichting, in de Staatscourant worden geplaatst.

De Minister van Volksgezondheid, Welzijn en Sport, H.M. de Jonge

TOELICHTING

Met de inwerkingtreding van de Wet van 14 november 2016 tot wijziging van de Gezondheidswet en de Jeugdwet teneinde een mogelijkheid op te nemen tot openbaarmaking van informatie over de naleving en uitvoering van regelgeving, besluiten tot het opleggen van sancties daarbij inbegrepen (Stb. 2016, 448) en de inwerkingtreding per 1 september 2020 van het Besluit openbaarmaking toezicht- en uitvoeringsgegevens Gezondheidswet en Jeugdwet (Stb. 2019, 9) voor de Nederlandse Voedsel en Warenautoriteit (NVWA) worden de in Onderdeel I van de bijlage bij dit besluit aangeduide documenten in het kader van de Warenwet toezichtsdomeinen Visafslagen, Horeca en Projectmatige onderzoeken naar de veiligheid van waren, niet zijnde eet- en drinkwaren actief openbaar gemaakt door de NVWA. Deze op het beleidsterrein van het Ministerie van VWS betrekking hebbende documenten worden openbaar gemaakt na een daartoe strekkend besluit van de Minister van VWS. Voor deze documenten zal de NVWA op basis van mandaat de openbaarmakingsbesluiten nemen. In overeenstemming met de mandaatstructuur binnen de NVWA voorziet de in artikel I, Onderdeel A, opgenomen wijziging van de Mandaatregeling VWS daarin.

Het Rijksinstituut voor Volksgezondheid en Milieu (RIVM) maakt op het beleidsterrein van het Ministerie van VWS met grote regelmaat onderzoeksresultaten, publiekssamenvattingen en/of persberichten openbaar. Het RIVM is een dienstonderdeel van het Ministerie van VWS, maar de Wet op het RIVM garandeert de onafhankelijkheid van het RIVM, door te bepalen (artikel 5) dat de Minister van VWS geen aanwijzingen geeft aan de Directeur-Generaal van het RIVM met betrekking tot de methoden van onderzoek en de rapportage over de resultaten. Het is vaste praktijk dat het RIVM – geheel conform de bedoeling gezien de zelfstandige positie van het RIVM – zelf zijn onderzoeksresultaten, publiekssamenvattingen en/of persberichten openbaar maakt.

In het kader van een juridische bezwaarprocedure tegen een door het RIVM voorgenomen publicatie van een tussentijdse RIVM-reportage is medio 2020 gebleken dat bepaalde van deze op grond van artikel 8, eerste lid, van de Wet openbaar van bestuur (Wob) te nemen beslissingen om uit eigen beweging onderzoeksresultaten, publiekssamenvattingen en/of persberichten te publiceren besluiten zijn in het kader van de Algemene wet bestuursrecht (Awb). Uit de rechtspraak van de Afdeling bestuursrechtspraak van de Raad van State volgt dat het om openbaarmakingsbesluiten gaat waarbij de te openbaren informatie is vastgelegd in een document, deze informatie betrekking heeft op een bestuurlijke aangelegenheid, en een of meer van de in artikel 10 van de Wob beschermde belangen in het geding zijn. De belangen als bedoeld in artikel 10 van de Wob kunnen bijvoorbeeld in het geding zijn als namen van natuurlijke of rechtspersonen worden genoemd of als de informatie bedrijfs- en fabricagegegevens betreft.

Het nemen van dergelijke besluiten dient te zijn gebaseerd op een publiekrechtelijke bevoegdheid. In de Wet op het RIVM is niets over de bevoegdheid van het RIVM tot openbaarmaking van de hiervoor bedoelde documenten geregeld. Omdat het RIVM een dienstonderdeel is van het Ministerie van VWS moet deze bevoegdheid gevonden worden in de Mandaatregeling VWS.

Het bestuursorgaan dat formeel de openbaarmaking verricht van de door het RIVM op ‘eigen titel’ openbaar te maken ‘Wob-besluiten’ is de Minister van VWS. Volgens artikel 15, eerste lid, van de Mandaatregeling VWS zijn uitsluitend de Secretaris-Generaal, de plaatsvervangend Secretaris-Generaal en de directeuren Wetgeving en Juridische Zaken en Communicatie bevoegd tot het nemen van Wob-besluiten.

Hoewel het gelet op de zelfstandige positie van het RIVM vaste praktijk is dat het RIVM zelf zijn onderzoeksresultaten, publiekssamenvattingen en/of persberichten ‘uit eigen beweging’ openbaar maakt heeft de Directeur-Generaal van het RIVM (DG-RIVM) formeel daartoe geen mandaat.

Met de in artikel I, Onderdeel B, opgenomen wijziging van de Mandaatregeling VWS wordt in dat mandaat voorzien.

De Minister van Volksgezondheid, Welzijn en Sport, H.M. de Jonge