Besluit van de Minister-President, Minister van Algemene Zaken, van 7 juni 2011, nr. 3104147, houdende vaststelling van de herziene Algemene Rijksinkoopvoorwaarden (ARIV-2011)

De Minister-President, Minister van Algemene Zaken,

Handelende in overeenstemming met het gevoelen van de ministerraad;

Besluit:

Artikel 1

Vastgesteld worden de bij dit besluit gevoegde herziene Algemene Rijksinkoopvoorwaarden, voortaan genaamd ARIV-2011.

Artikel 2

De besluiten van de Minister-President, Minister van Algemene Zaken, van 26 februari 2008, nr. 3313667, houdende vaststelling van de herziene Algemene Rijksinkoopvoorwaarden ((ARIV-2008); Stc. 2008, 52), en van 23 februari 2009, nr. 3075034, houdende wijziging daarvan (Stc. 2009, 45), worden ingetrokken.

Artikel 3

Dit besluit treedt in werking met ingang van de dag na de dagtekening van de Staatscourant waarin het wordt geplaatst.

Dit besluit zal in de Staatscourant worden geplaatst.

De Minister-President,

Minister van Algemene Zaken,

M. Rutte.

BIJLAGE

I Algemeen

Artikel 1 Begrippen

In deze Inkoopvoorwaarden worden de navolgende begrippen met een beginhoofdletter gebruikt. Onder deze begrippen wordt verstaan:

1.1 Bijlage

een aanhangsel bij de Overeenkomst dat na parafering door beide Partijen deel uitmaakt van de Overeenkomst.

1.2 Documentatie

de handleidingen of andere gebruiksinstructies bij het Product in de Nederlandse of andere tussen Partijen overeengekomen taal.

1.3 Inkoopvoorwaarden

deze Algemene Rijksinkoopvoorwaarden (‘ARIV-2011’) die van toepassing zijn op en deel uitmaken van de Overeenkomst.

1.4 Keuring

de keuring van het Product op visueel waarneembare gebreken en non-conformiteit uitgevoerd op verzoek van de Koper bij de Leverancier voorafgaande aan de Levering.

1.5 Koper

de Staat der Nederlanden of elke andere koper die van deze Inkoopvoorwaarden gebruik maakt.

1.6 Leverancier

de wederpartij van de Koper.

1.7 Levering

de (af)levering van het Product, bedoeld in artikel 3.1, inclusief de montage of installatie daarvan overeenkomstig de in de Overeenkomst gestelde eisen.

1.8 Overeenkomst

de schriftelijke overeenkomst tussen de Koper en de Leverancier waarop de Inkoopvoorwaarden van toepassing zijn verklaard.

1.9 Partij

de Koper of de Leverancier, afhankelijk van de context.

1.10 Product

de aan de Koper door de Leverancier op grond van de Overeenkomst te leveren roerende zaak of roerende zaken.

Artikel 2 Toepassing

• 2.1 Wijziging van of aanvulling op de Overeenkomst of afwijkingen van (onderdelen van) de Inkoopvoorwaarden zijn slechts bindend, voor zover zij uitdrukkelijk schriftelijk tussen Partijen zijn overeengekomen.

• 2.2 In geval van strijdigheid tussen de Nederlandse tekst van deze Inkoopvoorwaarden en vertalingen daarvan, prevaleert steeds de Nederlandse tekst.

II Uitvoering van de overeenkomst

Artikel 3 Levering

• 3.1 Tenzij schriftelijk anders is overeengekomen, geschiedt Levering van het Product door de Leverancier op de overeengekomen leveringsdatum, of -data, of binnen de overeengekomen leveringstermijn(en), op het door de Koper opgegeven afleveringsadres en afleveringsplaats, en draagt de Leverancier alle kosten en risico’s die verbonden zijn aan het vervoer van het Product daarheen, met, waar van toepassing, inbegrip van de betaling van de invoerrechten en de verantwoordelijkheid voor de vervulling van de daarmee verbandhoudende formaliteiten.

• 3.2 De overeengekomen leveringsdatum, of -data, of -termijn(en) gelden als vast en fataal. Indien het Product niet binnen de overeengekomen termijn op de overeengekomen plaats is afgeleverd, is de Leverancier zonder ingebrekestelling in verzuim.

• 3.3 Eerdere Levering van het Product dan op de overeengekomen leveringsdatum, -data of -termijnen, geschiedt slechts na voorafgaande schriftelijke toestemming van de Koper en leidt niet tot wijziging van het overeengekomen tijdstip van betaling.

• 3.4 De Koper is bevoegd de Levering uit te stellen, tenzij dit onevenredige lasten voor de Leverancier met zich zou brengen. De Leverancier is verplicht het Product, zonder meerkosten, voor de Koper op te slaan tot het moment van de uitgestelde Levering, tenzij dit onevenredige lasten voor de Leverancier met zich zou brengen, in welk geval Partijen in overleg treden om tot een voor beide Partijen redelijke en acceptabele regeling te komen. Het bepaalde in artikelen 3.2, 3.4 en 14 is van overeenkomstige toepassing op de door de Koper uitgestelde Levering, met dien verstande dat verzuim van de Leverancier, zonder voorafgaande ingebrekestelling, eerst intreedt na overschrijding van de uitgestelde leveringsdatum, -data of -termijnen.

Artikel 4 Garantie

• 4.1 De Leverancier garandeert dat het afgeleverde Product aan de Overeenkomst beantwoordt, vrij is van gebreken en geschikt is voor het doel waarvoor het Product is bestemd. Het Product beantwoordt niet aan de Overeenkomst, indien het Product niet de eigenschappen bezit die de Koper op grond van de Overeenkomst mocht verwachten.

• 4.2 Voor zover de Koper geen nadere omschrijving van de aan het Product te stellen eisen heeft gegeven, dient het Product in ieder geval van goede kwaliteit te zijn en ten minste aan de gebruikelijke eisen van deugdelijkheid, doelmatigheid, afwerking en aan alle wettelijke eisen en gebruikelijke branchevoorschriften betreffende kwaliteit, veiligheid, gezondheid en milieu te voldoen.

• 4.3 De Koper kan er geen beroep meer op doen dat het Product niet aan de Overeenkomst beantwoordt, indien hij de Leverancier daarvan niet schriftelijk in kennis heeft gesteld binnen 60 dagen nadat hij dit heeft ontdekt. Indien de Leverancier van de Koper een dergelijke kennisgeving ontvangt, verhelpt de Leverancier binnen een door de Koper overeenkomstig het bepaalde in artikel 13 gestelde termijn het gebrek of de non-conformiteit.

• 4.4 De Leverancier garandeert dat het afgeleverde Product vrij is van iedere bijzondere last of beperking die de Koper niet uitdrukkelijk en schriftelijk heeft aanvaard. De Leverancier vrijwaart de Koper tegen iedere aanspraak ter zake.

• 4.5 De Koper kan verlangen dat als zekerheid voor de nakoming van de (garantie)verplichtingen van de Leverancier op grond van deze Overeenkomst een procesgarantie overeenkomstig het bij de Inkoopvoorwaarden gevoegde model (bijlage 1) wordt afgegeven door een door de Koper aanvaarde kredietinstelling.

Artikel 5 Keuring

• 5.1 Op verzoek van de Koper kan voorafgaand aan de Levering Keuring van het Product plaatshebben door de Koper of een door de Koper aangewezen derde bij de Leverancier. De Koper is evenwel niet gehouden een dergelijke Keuring uit te voeren.

• 5.2 Indien de Koper het Product wenst te keuren:

  • a. houdt de Leverancier het Product op een zodanig tijdstip voor Keuring gereed dat de overeengekomen levertijden worden nagekomen;

  • b. werkt de Leverancier, zonder kosten voor de Koper, desverlangd aan de Keuring mee en stelt een geschikte ruimte en redelijke personele en materiële hulp ter beschikking van de Koper;

  • c. geschiedt de Keuring, indien de Leverancier dat verlangt, in zijn aanwezigheid of in aanwezigheid van een door hem aangewezen deskundige. De daarmee gemoeide kosten komen voor rekening van de Leverancier.

• 5.3 Indien de Koper het te leveren Product afkeurt, is de Leverancier, onverminderd alle andere rechten of vorderingen van de Koper, gehouden om voor eigen rekening en risico onverwijld het ontbrekende of het herstelde of vervangende Product voor een nieuwe Keuring aan te bieden. Alsdan gelden de bepalingen van artikel 5 onverkort. De afkeuring door de Koper bij de eerste / eerdere Keuring leidt niet tot verlenging van de overeengekomen leveringstermijn.

• 5.4 Het goedkeuren van het te leveren Product door of namens de Koper houdt geen erkenning in dat het Product voldoet aan de overeenkomstig artikel 4 gegeven garanties.

III Verhouding tussen partijen

Artikel 6 Contactpersonen

• 6.1 Beide Partijen wijzen een contactpersoon aan, die de contacten over de uitvoering van de Overeenkomst onderhoudt. Partijen informeren elkaar schriftelijk over degene die zij als contactpersoon hebben aangewezen.

• 6.2 Contactpersonen kunnen hun Partij vertegenwoordigen en binden tenzij in de Overeenkomst anders is bepaald.

Artikel 7 Wijze van kennis geven

• 7.1 Kennisgevingen van Partijen op grond van de Overeenkomst worden schriftelijk gedaan.

• 7.2 Mondelinge mededelingen, toezeggingen of afspraken hebben geen rechtskracht, tenzij deze schriftelijk zijn bevestigd.

• 7.3 Onder ‘schriftelijk’ wordt tevens ‘langs elektronische weg’ verstaan, waarbij:

  • a. de kennisgeving raadpleegbaar is door de geadresseerde,

  • b. de authenticiteit van de kennisgeving in voldoende mate is gewaarborgd, en

  • c. de identiteit van de kennisgever met voldoende zekerheid kan worden vastgesteld.

Artikel 8 Geheimhouding

• 8.1 De Leverancier maakt alle door de Koper verstrekte of op andere wijze aan hem bekend gemaakte of bekend geworden gegevens en kennis waarvan hij het vertrouwelijke karakter kent of redelijkerwijs kan vermoeden op geen enkele wijze (verder) bekend, behalve voor zover enig wettelijk voorschrift of een uitspraak van de rechter hem tot bekendmaking daarvan verplicht.

• 8.2 De Leverancier verplicht alle personen die door de Leverancier bij de uitvoering van de Overeenkomst worden ingeschakeld de in artikel 8 bedoelde geheimhoudingsverplichting na te leven en staat ervoor in dat deze personen die verplichting nakomen.

• 8.3 De Leverancier geeft geen persberichten uit en doet geen andere openbare mededelingen met betrekking tot de Overeenkomst dan na voorafgaande toestemming van de Koper.

• 8.4 De Koper kan bij de Overeenkomst een boete stellen op het schenden van de geheimhoudingsverplichting. Betaling van die onmiddellijk opeisbare boete laat de gehoudenheid van de Leverancier om de schade die het gevolg is van de schending te vergoeden onverlet.

IV Financiële bepalingen

Artikel 9 Prijzen

• 9.1 De overeengekomen prijzen voor het Product zijn, tenzij schriftelijk anders overeengekomen, inclusief kosten van vervoer, belastingen, invoerrechten, overige heffingen, assurantie, verpakkingskosten, verwijderingkosten en eventuele installatie- en montagekosten en luiden in euro.

• 9.2 De prijzen voor het Product zijn vast, tenzij de Overeenkomst de omstandigheden vermeldt die tot prijsaanpassing kunnen leiden, alsmede de wijze bepaalt waarop de aanpassing plaatsvindt.

Artikel 10 Facturering en betaling

• 10.1 De Leverancier factureert de Koper voor het geleverde Product tegen de overeengekomen prijzen. De Leverancier zendt de factuur aan het door de Koper opgegeven adres onder vermelding van datum en nummer van de Overeenkomst, BTW-bedrag alsmede andere door de Koper verlangde gegevens.

• 10.2 De Leverancier verzendt de factuur elektronisch zodat deze met inachtneming van de door de Koper gegeven specificaties elektronisch kan worden ontvangen en verwerkt.

• 10.3 Het recht op betaling ontstaat na Levering van het Product, tenzij in de Overeenkomst anders is bepaald. De Leverancier factureert binnen 30 dagen na Levering van het Product. De Koper betaalt de prijzen voor het geleverde Product binnen 30 dagen na ontvangst van de factuur indien deze voldoet aan het bepaalde in de Overeenkomst. Indien de Koper een factuur zonder geldige reden niet binnen het verstrijken van deze termijn heeft voldaan, is hij van rechtswege de wettelijke rente over het openstaande bedrag verschuldigd. Op de rentevergoeding kan de Leverancier geen aanspraak maken, indien de desbetreffende factuur niet aan het gestelde in artikel 10.1 voldoet.

• 10.4 Betaling van een factuur door de Koper houdt geen erkenning in dat het Product voldoet aan de overeenkomstig artikel 4 gegeven garanties.

• 10.5 De Koper is bevoegd verschuldigde factuurbedragen te verrekenen met bedragen die de Leverancier aan de Koper verschuldigd is.

Artikel 11 Voorschot

• 11.1 Indien is overeengekomen dat de Koper ter uitvoering van de Overeenkomst (een) betaling(en) verricht vóór de Levering van het Product, kan de Koper verlangen dat door de Leverancier voorafgaande aan die betaling(en) een kredietinstellingsgarantie ‘op afroep’ aan de Koper wordt afgegeven ter waarde van het (de) te betalen bedrag(en). Aan de garantie zijn voor de Koper geen kosten verbonden.

• 11.2 Wordt vanwege enige tekortkoming aan de zijde van de Leverancier het Product dat aan de Overeenkomst beantwoordt, niet binnen de overeengekomen termijn op het overeengekomen adres geleverd, dan is de Leverancier de wettelijke rente over het voorschot verschuldigd voor de tijd dat de tekortkoming voortduurt.

• 11.3 De kredietinstellingsgarantie ‘op afroep’ wordt afgegeven door een door de Koper aanvaarde kredietinstelling, overeenkomstig het bij deze Inkoopvoorwaarden gevoegde model (bijlage 2).

V Tekortschieten in de nakoming, ontbinding

Artikel 12 Boete

• 12.1 Indien het Product niet binnen de overeengekomen termijn is geleverd, is de Leverancier aan de Koper een onmiddellijk opeisbare boete verschuldigd van 0,1% van de prijs van het desbetreffende Product voor elke dag dat deze tekortkoming voortduurt, tot een maximum van 10% daarvan. Indien de Levering anders dan door overmacht blijvend onmogelijk is geworden, is de boete van in totaal 10% van de prijs van het desbetreffende Product onmiddellijk geheel verschuldigd.

• 12.2 De boete komt de Koper toe, onverminderd alle andere rechten of vorderingen, daaronder mede begrepen:

  • a. zijn vordering tot nakoming van de overeengekomen verplichting tot Levering van het Product (voor zover nakoming niet blijvend onmogelijk is geworden);

  • b. zijn recht op schadevergoeding.

• 12.3 De boete wordt verrekend met de door de Koper verschuldigde betalingen, ongeacht of de vordering tot betaling daarvan op een derde is overgegaan.

Artikel 13 Tekortschieten in de nakoming

• 13.1 Indien het afgeleverde Product niet aan de in artikel 4 bedoelde garanties voldoet, kan de Koper eisen dat de Leverancier het Product herstelt of vervangt. De daarmee gemoeide kosten komen voor rekening van de Leverancier.

• 13.2 Indien de Leverancier niet, nadat hij daartoe door de Koper schriftelijk is aangemaand, binnen de daarin gestelde termijn voldoet aan een eis als bedoeld in artikel 13.1, is de Koper, zonder voorafgaande rechterlijke tussenkomst, bevoegd te kiezen tussen:

  • a vervanging of herstel van het Product door een derde op kosten en voor rekening van de Leverancier;

  • b retournering van het desbetreffende Product voor rekening en risico van de Leverancier en ontbinding van de Overeenkomst overeenkomstig het bepaalde in artikel 16 en dientengevolge creditering van (het gedeelte van) de koopprijs dat voor het desbetreffende Product reeds is betaald.

• 13.3 Het bepaalde in de artikelen 13.1 en 13.2 laat overige rechten en vorderingen die de Koper aan een tekortkoming kan ontlenen onverlet.

Artikel 14 Aansprakelijkheid

• 14.1 Een Partij die toerekenbaar tekortschiet in de nakoming van haar verplichtingen, is tegenover de andere Partij aansprakelijk voor de door de andere Partij geleden dan wel te lijden schade

• 14.2 De Leverancier vrijwaart de Koper tegen eventuele aanspraken van derden op vergoeding van schade als gevolg van het tekortschieten als bedoeld in artikel 14.1.

Artikel 15 Overmacht

• 15.1 In geval van tijdelijke overmacht stelt de Leverancier de Koper daarvan onmiddellijk nadat de omstandigheid die overmacht oplevert zich heeft voorgedaan schriftelijk in kennis onder vermelding van de oorzaak van de overmacht. Alsdan is de Koper bevoegd te kiezen tussen:

  • a. het verlenen van uitstel aan de Leverancier voor de nakoming van zijn verplichtingen uit hoofde van de Overeenkomst gedurende een redelijke termijn van maximaal 4 weken. Indien de Leverancier na afloop van deze termijn niet in staat is om zijn verplichtingen onder de Overeenkomst alsnog na te komen, is de Koper bevoegd de Overeenkomst met onmiddellijke ingang buiten rechte te ontbinden, zonder tot vergoeding van schade en enige kosten aan de Leverancier gehouden te zijn; of

  • b. ontbinding buiten rechte van de Overeenkomst met onmiddellijke ingang, zonder tot vergoeding van schade en enige kosten aan de Leverancier gehouden te zijn.

• 15.2 In geval van blijvende overmacht aan de zijde van de Leverancier stelt deze de Koper daarvan onmiddellijk in kennis en is de Koper bevoegd om de Overeenkomst met onmiddellijke ingang buiten rechte te ontbinden, zonder tot vergoeding van schade en enige kosten aan de Leverancier gehouden te zijn.

• 15.3 Onder overmacht wordt in ieder geval niet verstaan: gebrek aan personeel, stakingen, ziekte van personeel, grondstoffentekort, transportproblemen, tekortkoming of niet-nakoming van de verplichtingen door toeleveranciers, storingen in de productie van de Leverancier en liquiditeits- of solvabiliteitsproblemen aan de zijde van Leverancier of tekortschieten van door hem ingeschakelde derden.

Artikel 16 Ontbinding

• 16.1 Onverminderd hetgeen overigens in de Overeenkomst is bepaald, kan elke Partij de Overeenkomst door middel van een aangetekend schrijven buiten rechte geheel of gedeeltelijk ontbinden zonder tot enige schadevergoeding jegens de andere partij te zijn gehouden, indien de andere Partij in verzuim is dan wel nakoming blijvend of tijdelijk onmogelijk is.

• 16.2 In geval van overmacht is de Koper bevoegd de Overeenkomst te ontbinden overeenkomstig het bepaalde in artikel 15.

• 16.3 De Koper kan, zonder enige aanmaning of ingebrekestelling, met onmiddellijke ingang buiten rechte de Overeenkomst door middel van een aangetekend schrijven ontbinden zonder tot enige schadevergoeding jegens de Leverancier te zijn gehouden, indien de Leverancier (voorlopige) surseance van betaling aanvraagt of hem (voorlopige) surseance van betaling wordt verleend, de Leverancier zijn faillissement aanvraagt of in staat van faillissement wordt verklaard, de onderneming van de Leverancier wordt geliquideerd, de Leverancier zijn onderneming staakt, op een aanmerkelijk deel van het vermogen van Leverancier beslag wordt gelegd, dan wel de Leverancier anderszins niet langer in staat moet worden geacht de verplichtingen uit de Overeenkomst na te zullen komen, in geval van omkoping of belangenverstrengeling als bedoeld in artikel 21, of in geval de Leverancier een fusie of splitsing aangaat.

• 16.4 Indien de Overeenkomst is ontbonden, betaalt de Leverancier de reeds door de Koper aan hem verrichte onverschuldigde betalingen aan de Koper terug, vermeerderd met de wettelijke rente over het betaalde bedrag vanaf de dag waarop dit is betaald. Indien de Overeenkomst gedeeltelijk is ontbonden, bestaat de terugbetalingsverplichting alleen voor zover de betalingen op het ontbonden gedeelte betrekking hebben.

Artikel 17 Behoud recht nakoming te vorderen

Het nalaten door één van de Partijen om binnen een in de Overeenkomst genoemde termijn nakoming van enige bepaling te verlangen, tast het recht om alsnog nakoming te verlangen niet aan, tenzij de desbetreffende Partij uitdrukkelijk en schriftelijk met de niet-nakoming heeft ingestemd.

VI Diversen

Artikel 18 Documentatie

• 18.1 De Leverancier voorziet de Koper van duidelijke en voldoende (in de Nederlandse of andere nader overeengekomen taal) Documentatie over de eigenschappen en gebruiksmogelijkheden van het Product.

• 18.2 De Koper is gerechtigd de Documentatie openbaar te maken en te verveelvoudigen, uitsluitend ten behoeve van de in de Overeenkomst beoogde kring van gebruikers.

• 18.3 De Leverancier vrijwaart de Koper tegen aanspraken die derden op grond van een aan hen toekomend auteursrecht met betrekking tot de Documentatie geldend mochten maken.

Artikel 19 Overdracht rechten en verplichtingen uit de Overeenkomst

• 19.1 Partijen mogen de uit de Overeenkomst voortvloeiende rechten en verplichtingen niet zonder toestemming van de andere Partij aan een derde overdragen. Toestemming wordt niet zonder redelijke grond geweigerd. Partijen kunnen daaraan voorwaarden verbinden.

• 19.2 Het eerste lid geldt niet ten aanzien van het vestigen van beperkte rechten, zoals het pandrecht.

Artikel 20 Verzekering

• 20.1 De Leverancier heeft zich adequaat verzekerd en houdt zich adequaat verzekerd voor bedrijfsaansprakelijkheid, waaronder begrepen (product)aansprakelijkheid voor schade toegebracht aan personen of zaken die eigendom zijn van de Koper.

• 20.2 De Leverancier legt op verzoek van de Koper onverwijld (een gewaarmerkt afschrift van) de polis en een bewijs van premiebetaling ter zake van de in artikel 20.1 bedoelde verzekering dan wel een verklaring van de verzekeraar betreffende het bestaan van deze verzekering over. De Leverancier beëindigt noch wijzigt zonder voorafgaande schriftelijke toestemming van de Koper de verzekeringsovereenkomst. De Leverancier is niet gerechtigd het verzekerde bedrag ten nadele van de Koper te wijzigen, tenzij bedoelde voorafgaande schriftelijke toestemming van de Koper is verkregen. De door de Leverancier verschuldigde verzekeringspremies worden geacht in de overeengekomen prijzen te zijn begrepen.

• 20.3 De Leverancier cedeert bij voorbaat aan de Koper alle aanspraken op uitkeringen van verzekeringspenningen, als bedoeld in artikel 20.1 en voor zover betrekking hebbende op schade waarvoor Leverancier op grond van de Overeenkomst jegens de Koper aansprakelijk is. De Leverancier verplicht zich om deze cessie schriftelijk ter kennis van zijn verzekeraar te brengen en hiervan een afschrift aan de Koper te zenden, onverminderd de bevoegdheid van de Koper om hiervan aan deze verzekeraar melding te doen. Verzekeringspenningen die door de verzekeraar rechtstreeks aan de Koper worden uitbetaald, worden in mindering gebracht op de door de Leverancier voor het verzekerde voorval aan de Koper te betalen schadevergoeding.

Artikel 21 Omkoping en belangenverstrengeling

• 21.1 Partijen zullen aan elkaar noch aan derden aanbieden, noch van elkaar of derden vragen, accepteren of toegezegd krijgen, voor hen zelf of enige andere partij, enige schenking, beloning, compensatie of profijt van welke aard dan ook die uitgelegd kan worden als een onwettige praktijk. Een dergelijke praktijk kan reden zijn voor gehele of gedeeltelijke ontbinding van de Overeenkomst.

• 21.2 Indien blijkt dat een ondergeschikte van de Koper bij de totstandkoming van de Overeenkomst een al dan niet betaalde nevenfunctie vervult bij de Leverancier zonder dat de Koper daarover vóór het sluiten van de Overeenkomst is ingelicht, kan de Koper de Overeenkomst zonder ingebrekestelling met onmiddellijke ingang buiten rechte ontbinden zonder tot enige schadevergoeding te zijn gehouden.

Artikel 22 Nietige en vernietigde bepalingen

Indien één of meer bepalingen van de Inkoopvoorwaarden of de Overeenkomst nietig blijken te zijn of door de rechter vernietigd worden, behouden de overige bepalingen van de Inkoopvoorwaarden of de Overeenkomst hun rechtskracht. Partijen zullen over de nietige of vernietigde bepaling(en) overleg voeren teneinde een vervangende regeling te treffen. De vervangende regeling tast de strekking van de Inkoopvoorwaarden of de Overeenkomst niet aan.

Artikel 23 Vervolgopdracht

De Leverancier kan aan de Overeenkomst geen enkel recht ontlenen voor de verkrijging van een vervolgopdracht.

Artikel 24 Voortdurende bepalingen

Bepalingen die naar hun aard bestemd zijn om ook na afloop van de Overeenkomst voort te duren, behouden nadien hun werking. Tot deze bepalingen behoren in ieder geval: garantie (artikel 4), geheimhouding (artikel 8), tekortschieten in de nakoming (artikel 13), aansprakelijkheid (artikel 14), ongedaanmaking (artikel 16.4), documentatie (artikel 18), cessie van verzekeringspenningen (artikel 20.3) en geschillen en toepasselijk recht (artikel 25).

Artikel 25 Geschillen en toepasselijk recht

• 25.1 Ieder geschil tussen Partijen ter zake van de Overeenkomst wordt bij uitsluiting voorgelegd aan de daartoe bevoegde rechter in het arrondissement Den Haag, tenzij Partijen alsnog een andere vorm van geschillenbeslechting overeenkomen.

• 25.2 Op de Overeenkomst is Nederlands recht van toepassing. De toepasselijkheid van de bepalingen van de ‘United Nations Convention on contracts for the sale of goods’ (het ‘Weens Koopverdrag’) is uitgesloten.

TOELICHTING

Deze Toelichting is openbaar maar maakt geen onderdeel uit van de Overeenkomst. Bij twijfel over de betekenis of uitleg van de ARIV-2011 kan wat in deze Toelichting staat mede bepalend zijn. De Toelichting doet geen afbreuk aan wat partijen in een concreet geval zijn overeengekomen.

1. Algemeen

1.1 Doel van de ARIV

De Algemene Rijksinkoopvoorwaarden (ARIV) zijn voor het eerst vastgesteld bij besluit van 1 september 1993, door de Minister-president. De ARIV bieden een eenvormige set van algemene voorwaarden voor koop- en leveringsovereenkomsten tussen de Staat der Nederlanden (alle ministeries en daaronder ressorterende diensten) en derden. Met de tweede herziening van de ARIV, ter onderscheiding van de vorige versies aangeduid als ARIV-2011, is ook de Toelichting herzien. In het kader van deze Toelichting zullen de ARIV-2011 kortheidshalve als ARIV worden aangeduid.

1.2 Wijzigingen in de versie 2011 t.o.v. de versie 2008

De inhoudelijke wijzigingen die zijn doorgevoerd in de ARIV hebben met name betrekking op factureren en betalen (artikel 10), de boete (artikel 12) en omkopen en belangenverstrengeling (artikel 21). Bij de herziening is tevens gelet op begrijpelijkheid, taalgebruik en eventuele inconsistenties. Ten slotte is de structuur van de ARIV thans zoveel mogelijk gelijk aan die van de ARVODI. Hierdoor is de indeling van de artikelen van de ARIV aanzienlijk gewijzigd.

Wat betreft het factureren verdient aandacht dat de ARIV de leverancier verplichten tot het sturen van een elektronische factuur. Met deze bepaling wordt het rijksbeleid ondersteund om het factureren elektronisch te laten verlopen. In het geval de leverancier daartoe technisch niet in staat is, is in de modelovereenkomst voorzien in een afwijkingsbepaling.

1.3 Gebruik van de ARIV

De ARIV worden tussen Opdrachtgever en Opdrachtnemer toepasselijk verklaard door de Overeenkomst. Voor de rijksambtenaren staan modelovereenkomsten ter beschikking om hen behulpzaam te zijn bij het opstellen van het concept van de Overeenkomst. Zowel bij een aanbesteding als bij een onderhandse offerteprocedure stuurt de overheid het concept van de Overeenkomst met een exemplaar van de ARIV en de overige aanbestedings-/offerteaanvraag documenten naar de inschrijvers of geselecteerde aanbieder(s).

1.4 Afwijking van de ARIV

In uitzonderingsgevallen kan van de ARIV afgeweken worden. De ambtenaren zijn over de mogelijkheden tot afwijking en de daarbij te hanteren techniek geïnformeerd.

1.5 Reikwijdte van de ARIV

De ARIV zijn bedoeld voor de aankoop van roerende zaken (dat zijn alle stoffelijke/tastbare zaken die zich kunnen verplaatsen of verplaatsbaar zijn, dus ook bijvoorbeeld de registergoederen schepen en luchtvaartuigen). Aanbevolen wordt hiervoor te contracteren op basis van de ARIV. De ARIV zijn uitdrukkelijk niet van toepassing indien het om ICT-projecten gaat, en dus ook niet bij het leveren van (standaard) software programmatuur! Immers, bij het leveren van (standaard) software programmatuur worden geen stoffelijke / tastbare zaken geleverd, maar gebruiksrechten. Voor het leveren van (standaard) software programmatuur wordt aanbevolen gebruik te maken van de speciaal daarvoor bedoelde Algemene Rijksvoorwaarden bij IT-overeenkomsten (ARBIT). Voor alle vormen van dienstverlening wordt in beginsel gebruik gemaakt van de Algemene Rijksvoorwaarden voor het verstrekken van opdrachten tot het verrichten van Diensten 2011 (ARVODI 2011).

Bij twijfel welke inkoopvoorwaarden dienen te worden gebruikt wordt aangeraden contact op te nemen met de eigen juridische afdeling.

1.6 Evaluatie

Het is van belang de ARIV actueel te houden en waar nodig verder aan te passen aan nieuwe inzichten. Om die reden vindt periodiek een evaluatie van de ARIV plaats aan de hand van de ervaringen van de gebruikers. De huidige versie is tot stand gekomen na een grondige herziening door de interdepartementale Commissie Bedrijfsjuridisch Advies (CBA). In het kader van deze herziening is gelet op begrijpelijkheid, taalgebruik en eventuele inconsistenties. Bij een eerdere herziening zijn ook de reacties vanuit het bedrijfsleven betrokken.

Voor suggesties of vragen over de ARIV kunt u terecht bij het secretariaat van de CBA, ondergebracht bij het directoraat-generaal Organisatie Bedrijfsvoering Rijk (DGOBR) van het ministerie van Binnenlandse zaken en Koninkrijksrelaties (BZK).

2 Artikelsgewijs

2.1 Hoofdstuk I – Algemeen

2.1.1 Begrippen (Artikel 1)

In de ARIV worden begrippen die in artikel 1 gedefinieerd zijn, steeds met een beginhoofdletter aangeduid. Daarmee wordt aangegeven dat waar in de voorwaarden een dergelijke aanduiding wordt gehanteerd, daaraan de betekenis moet worden toegekend zoals in artikel 1 is omschreven. Hetzelfde geldt voor het gebruik van deze begrippen in deze toelichting en de modelovereenkomsten.

Het begrip ‘Bijlage’ wordt gedefinieerd als een aanhangsel bij de Overeenkomst dat door parafering door de bij de Overeenkomst betrokken partijen daarvan deel uitmaakt. Het is dan ook goed er op te letten dat bijlagen daadwerkelijk door alle partijen op elke bladzijde van een paraaf worden voorzien.

Uit de definitie ‘Product(en)’ volgt, zoals hierboven reeds aangegeven, dat de ARIV niet mogen worden gebruikt bij de levering van (standaard) software programmatuur.

Het begrip ‘Partij’ kan zowel betrekking hebben op Koper als Leverancier. De context waarin het begrip wordt gebruikt dient daarom zorgvuldig te worden bezien.

2.1.2 Toepasselijkheid (artikel 2)

Uitgangspunt is dat op koop- en leveringsovereenkomsten voor de aankoop van roerende zaken uitsluitend de ARIV toepasselijk zijn en dus niet de (algemene) voorwaarden van de Leverancier. De toepasselijkheid van andere algemene voorwaarden dan de ARIV wordt dan ook in de modelovereenkomsten uitdrukkelijk uitgesloten (artikel 6.1).

2.2 Hoofdstuk II – Uitvoering van de overeenkomst

2.2.1. Levering en eigendomsoverdracht (artikel 3)

Uitgangspunt is dat de Producten door de Leverancier worden afgeleverd op de overeengekomen plaats van bestemming en dat de Leverancier alle kosten en risico’s draagt die verbonden zijn met het vervoer van de Producten daarheen, met – indien van toepassing – inbegrip van het vervullen van douaneformaliteiten alsmede de betaling van daaraan verbonden kosten en belastingen (zoals BTW) en overige heffingen voor invoer in het land van bestemming. In de terminologie van de internationale kamer van koophandel (ICC) heet een dergelijke Levering ‘franco inclusief rechten’ (ook wel afgekort als DDP, ‘Delivered Duty Paid’). Een Levering DDP geeft de maximaal mogelijke verplichtingen van Leverancier aan. Indien bepaalde kosten echter niet in de koopprijs zijn begrepen en separaat worden doorberekend aan de Koper dan moet dit expliciet in de modelovereenkomst als afwijking worden vermeld. De modelovereenkomsten (artikel 3.1) geven hiervoor de mogelijkheid. Hetzelfde geldt indien de Leverancier niet in staat is voor het vervoer van de Producten zorg te dragen en de organisatie daarvan aan de Koper wenst over te laten. In een dergelijk geval zal een Leverancier waarschijnlijk ‘af fabriek’ (ook wel afgekort als EXW, ‘Ex Works’) willen leveren. Levering EXW betekent dat de Leverancier juridisch gezien heeft geleverd wanneer hij in zijn fabriekspand de Producten ter beschikking stelt van de Koper. Levering EXW behelst aldus minimale verplichtingen voor Leverancier en de Koper moet alle kosten, en risico’s, dragen die verbonden zijn aan het ophalen van de Producten bij het fabriekspand van de Leverancier. Aangezien de Koper dan ook de risico’s voor schade of diefstal van de Producten tijdens het vervoer draagt, moet Koper terughoudend omgaan met het accepteren van een Levering EXW. Aanbevolen wordt een Levering DDP overeen te komen zoals in artikel 3.1 van de ARIV bepaald.

2.2.2. Vervaltermijn (artikel 3.2)

Alle leveringstermijnen voor de Levering van de Producten zijn aan te merken als ‘fatale’ termijnen. Dat wil zeggen dat binnen die termijnen moet zijn geleverd, bij gebreke waarvan een afzonderlijke ingebrekestelling niet meer nodig is. Voor alle duidelijkheid is ook in het boete-artikel (artikel 12.1) nog eens vastgelegd dat de enkele overschrijding van een overeengekomen termijn direct leidt tot het mogen verbeuren van de boete. De termijnen genoemd in de koop- en leveringsovereenkomst zijn daarom tevens vervaldata voor de boete.

2.2.3. Garanties (artikel 4)

Op grond van artikel 4 garandeert de Leverancier dat de door hem geleverde Producten zullen beantwoorden aan de in de Overeenkomst door Koper gestelde eisen, vrij zijn van gebreken en geschikt zijn voor het doel waarvoor ze zijn bestemd. Van belang daarbij is dat het niet nakomen van een garantie onmiddellijk leidt tot een toerekenbare tekortkoming. Leverancier is verplicht tot vergoeding van de schade die geleden wordt als gevolg van het niet nakomen van de garantie.

2.2.4. Klachtplicht Koper (artikel 4.3)

In lijn met het bepaalde in artikel 7:23 van het Burgerlijk Wetboek beoogt deze bepaling de Leverancier te beschermen tegen late en daardoor moeilijk te betwisten klachten. Indien derhalve een schending van de garantieverplichting (gebrekkig Product dan wel anderszins afwijkingen ten opzichte van de overeengekomen specificaties) wordt geconstateerd, dan dient Koper dit zo spoedig mogelijk, doch uiterlijk binnen 60 dagen nadat het gebrek is ontdekt, schriftelijk aan de Leverancier mee te delen. Dit is erg belangrijk omdat anders het recht van Koper om zo nodig een rechtsvordering terzake in te stellen niet meer mogelijk is! Indien Koper binnen de termijn van 60 dagen een klacht heeft ingediend, is Koper gerechtigd om een rechtsvordering terzake in te stellen gedurende een periode van 2 jaar vanaf de datum van de kennisgeving van de klacht. Dit is bepaald in artikel 7:23 lid 2 Burgerlijk Wetboek.

2.2.5. Zekerheid (artikel 4.5)

Bij grote en complexe Leveringen kan op grond van artikel 4.6 van de ARIV worden verlangd dat Leverancier als zekerheid voor het goed functioneren van het Product een zogenaamde procesgarantie afgeeft. Een procesgarantie is voorwaardelijk in die zin dat de garantie pas betaalbaar kan worden gesteld nadat een derde partij (rechter) een bindend oordeel heeft afgegeven over de vraag of al dan niet sprake is van het schenden van de garantieverplichting dan wel nadat partijen (alsnog) onderling tot overeenstemming zijn gekomen. In het model voor de procesgarantie kan het bedrag waarvoor zekerheid wordt gevraagd worden ingevuld, bijvoorbeeld (een percentage van) de hoogte van de koopprijs. Bij kleinere en minder complexe Leveringen gaat het te ver om een procesgarantie te vragen; de modelovereenkomsten bieden dan ook in artikel 7.2 de mogelijkheid om de toepassing van artikel 4.6 van de ARIV uit te sluiten.

2.2.6. Keuring (artikel 5)

Desgewenst kan Koper het Product voorafgaande aan de Levering (laten) keuren bij de Leverancier. Bij grote en complexe Leveringen kan het gewenst zijn het Product te keuren voordat de Levering plaatsvindt; indien Koper het Product afkeurt heeft de Leverancier juridisch gezien nog niet geleverd en is er sprake van een toerekenbare tekortkoming indien de Leverancier binnen de overeengekomen leveringstermijn niet alsnog Product(en) aanbiedt die wel (optisch) voldoen aan de overeengekomen eisen. Overigens betekent het feit dat Koper het Product goedgekeurd heeft niet dat de Leverancier alsdan van zijn garantieverplichting ontslagen is (vergelijk artikel 5.4 ARIV). Immers, de Keuring van het Product behelst een controle op met het oog waarneembare gebreken (vergelijk definitie artikel 1.4 ARIV). Indien die er niet zijn betekent dat dus niet dat het Product vrij is van eventuele intrinsieke gebreken die zich na Levering door het gebruik van het Product eventueel kunnen openbaren. Dit is niet onderhandelbaar en van artikel 5.4 mag in de (model)overeenkomst dan ook niet worden afgeweken. Bij kleinere en minder complexe Leveringen is een Keuring voorafgaande aan de Levering veelal niet nodig; de Koper hoeft dan ook geen gebruik te maken van het recht dat hem in artikel 5.1 ARIV wordt toegekend om het Product te keuren, hetgeen expliciet in artikel 5.1 is vermeld. Indien de Koper het Product niet wenst te keuren kan hij altijd terugvallen op de garantiebepaling van artikel 4 indien het Product na Levering niet blijken te voldoen.

2.3 Hoofdstuk III – Verhouding tussen partijen

2.3.1 Contactpersonen (artikel 6)

Het is gebruikelijk bij overeenkomsten contactpersonen aan te wijzen. Daarbij is het zaak de relatie en de bevoegdheden van die contactpersonen helder te regelen. Zo moet duidelijk zijn of de contactpersoon louter als ‘brievenbus’ voor de organisatie fungeert of dat hij ook gemachtigd is om de organisatie civielrechtelijk te binden.

Uitgangspunt van artikel 6.2 ARIV is dat de contactpersoon de partij die hij vertegenwoordigt kan binden. Wil men dat niet, dan moet dat uitdrukkelijk (en in afwijking van dat uitgangspunt) anders in de Overeenkomst worden vastgelegd.

Ten aanzien van contactpersonen die voor de Koper optreden geldt dat een algemene machtiging of volmacht om de Koper te binden schriftelijk moet zijn verleend. Het bestaan daarvan moet blijken uit het volmachtregister zoals dat door ieder ministerie behoort te worden bijgehouden. Indien een contactpersoon aan de zijde van de Koper alleen voor een specifieke overeenkomst als gemachtigde optreedt, of wanneer het gaat om een niet-ondergeschikte van de Koper, dan hoeft de volmacht niet te worden vastgelegd in het volmachtregister. In zo’n geval is wel een aparte schriftelijke machtiging vereist. De door de Koper ondertekende Overeenkomst waarin betrokkene als specifieke contactpersoon wordt aangewezen, kan als een zodanige machtiging worden beschouwd.

Hetgeen hiervoor is opgemerkt over de regeling van de bevoegdheden van de contactpersonen, geldt evenzeer voor hen die de overeenkomst namens partijen ondertekenen. Ook over hun bevoegdheid daartoe mag uiteraard geen onduidelijkheid bestaan.

2.3.2 Schriftelijke kennisgeving (artikel 7)

Kennisgevingen van partijen op grond van de Overeenkomst worden schriftelijk gedaan. Het is meer en meer gebruikelijk dat in het berichtenverkeer tussen partijen gebruik wordt gemaakt van elektronische middelen. In het bijzonder is daarbij e-mail een steeds meer gehanteerd medium. De vraag is of een e-mail bericht als ‘schriftelijk’ moet worden aangemerkt. Dat is inderdaad het geval. Kennisgevingen kunnen dan ook door middel van e-mail worden gedaan mits de ontvangende partij erop mag vertrouwen dat het bericht betrouwbaar en authentiek is gelet op het doel waarvoor de elektronische gegevens worden gebruikt en op alle overige omstandigheden van het geval (artikel 7.3).

2.3.3. Geheimhouding (artikel 8)

De Leverancier is tot geheimhouding verplicht van al hetgeen hem ter kennis komt en waarvan hij het vertrouwelijke karakter kent of redelijkerwijs kan vermoeden. De grondslag voor deze bepaling is te vinden in artikel 2:5 Algemene wet bestuursrecht. Schending van de geheimhoudingsplicht levert een strafbaar feit op waarop een gevangenisstraf of een geldboete staat (artikel 272 Wetboek van Strafrecht). Om misverstanden te voorkomen is het goed om als Koper vooraf duidelijk aan te geven welke informatie in ieder geval als vertrouwelijk moet worden aangemerkt.

Bij schending van de geheimhoudingsverplichting is de Leverancier aan de Koper een direct opeisbare boete verschuldigd indien de Overeenkomst een boetebepaling bevat. In de modelovereenkomsten is zo’n bepaling opgenomen.

2.4. Hoofdstuk IV – Financiële bepalingen

2.4.1 Prijzen (artikel 9)

Uitgangspunt is dat de prijs voor het Product inclusief eventuele kosten van vervoer voor het afleveren, belastingen, eventuele invoerrechten, overige heffingen, verzekeringspremies en eventuele installatie- en montagekosten zijn, tenzij in de Overeenkomst anders is overeengekomen. Dit uitgangspunt sluit aan bij de leveringsbepaling van artikel 3.1 ARIV (zie de toelichting in dat verband). In voorkomende gevallen kan dus van artikel 3.1 en 9.1 ARIV in de Overeenkomst worden afgeweken.

2.4.2 Facturering en betaling (artikel 10)

De overheid wil bevorderen dat facturen zoveel mogelijk elektronisch worden ingediend en verwerkt. In dit kader heeft de overheid gekozen voor het uitgangspunt dat facturering elektronisch dient plaats te vinden. Indien dit, in voorkomend geval, niet mogelijk of onwenselijk is, dan bieden de modelovereenkomsten de mogelijkheid om van dit uitgangspunt af te wijken en het factureren schriftelijk te laten plaatsvinden.

Het betalen dient op zo kort mogelijke termijn te geschieden, doch uiterlijk binnen 30 dagen na ontvangst van de factuur. In de vorige redactie kon de indruk ontstaan dat de termijn van 30 dagen opgeschort kon worden door de goedkeuring van de factuur te vertragen. Dat is niet het geval. Wel moet de factuur voldoen aan het bepaalde in de Overeenkomst. Indien wordt geconstateerd dat de factuur niet voldoet aan het bepaalde in de Overeenkomst, dan moet er met bekwame spoed een nieuwe factuur worden opgevraagd.

Koper is de wettelijke rente verschuldigd over het na het verstrijken van de genoemde termijn nog openstaande bedrag, en wel met ingang van de dag volgend op de dag die is overeengekomen als de uiterste dag van betaling tot en met de dag waarop de betaling alsnog wel is verricht.

De in artikel 10.3 bedoelde wettelijke rente betreft de rentevoet voor handelstransacties. Deze rentevoet is hoger dan de normale rentevoet. Het is echter mogelijk met de Opdrachtnemer een lager rentepercentage overeen te komen. Dit kan met name van belang zijn indien met de overeenkomst grote bedragen zijn gemoeid. Indien met Opdrachtnemer een ander rentepercentage wordt afgesproken, dient dit wel een redelijk percentage te zijn. De normale grenzen die het recht aan de contractsvrijheid stelt moeten namelijk in acht worden genomen.

Betaling is geen erkenning (artikel 10.4)

Betaling door Koper mag nooit betekenen dat Koper zich daarna niet meer zou kunnen beroepen op een schending van de garantieverplichting. Immers, gebreken aan het Product kunnen zich ook in een later stadium openbaren.

Betaling en verrekening (artikel 10.5)

De Leverancier kan met instemming van Koper zijn rechten op betaling overdragen (= cederen) aan derden (vergelijk in dit verband artikel 19 ARIV). Het verrekenen van een vervallen boete met de contractueel verplichte betalingen aan de Leverancier, kan in dat geval problematisch zijn. Daarom dient zeker gesteld te zijn dat de Koper het recht heeft boetes in mindering te brengen op betalingen van door de Leverancier ingediende facturen, zelfs als het recht op de uitbetaling daarvan aan een derde is overgedragen.

2.4.3 Voorschot (artikel 11)

Uitgangspunt is dat er geen betalingen worden gedaan voordat het Product door Leverancier is geleverd. Hierop kan een uitzondering gemaakt worden wanneer Leverancier voorafgaande aan de Levering aantoonbaar aanzienlijke investeringen moet doen. In een dergelijk geval dient door Leverancier bij vooruitbetalingen van meer dan € 50.000,- steeds een kredietinstellingsgarantie ‘op afroep’ te worden afgegeven. Een kredietinstellingsgarantie wordt ook wel bankgarantie genoemd. Een bankgarantie is een formulier dat door een bankinstelling op verzoek en op kosten van de Leverancier wordt opgesteld, en waarmee de bank onvoorwaardelijk of voorwaardelijk garandeert een bepaald maximumbedrag te betalen, indien daar aanspraak op wordt gemaakt (als een Leverancier niet kredietwaardig is, geeft de bank geen bankgarantie af).

Afhankelijk van het gegeven of het om een voorwaardelijke (documentaire) of onvoorwaardelijke (abstracte) garantie gaat, kan de bank eisen dat er voorafgaande aan de betaling aan een vooraf bekend gemaakte voorwaarde moet zijn voldaan. Bij een onvoorwaardelijke bankgarantie is er geen sprake van een dergelijke voorwaarde waaraan vooraf moet worden voldaan. Deze bankgarantievorm is dus ook te verkiezen boven een voorwaardelijke bankgarantie.

Een bankgarantie is te gebruiken als er tussen het betalen van een factuurbedrag door de Koper en het leveren van een goed door de Leverancier, een lange(re) periode zit. Stel dat in die periode waarin Koper al wel een voorschot heeft betaald, een Leverancier failliet gaat, dan kan de Koper een beroep doen op de bankgarantie.

De bank betaalt het bedrag waarvoor nog niet is geleverd aan Koper uit. De bank zal dit bedrag daarna (proberen te) verhalen op de Leverancier. De bank zorgt in de meeste gevallen dat het bedrag ter grootte van de garantie op het tegoed van de Leverancier wordt geblokkeerd, en loopt daardoor weinig risico.

Een kredietinstellingsgarantie op afroep is een variant op de onvoorwaardelijke bankgarantie (de abstracte bankgarantie of de bankgarantie 'on demand'). Een kredietinstellingsgarantie op afroep kan ook door een andere kredietinstelling dan een bank worden afgegeven. In de bijlage van deze ARIV is een model van een kredietinstellingsgarantie op afroep opgenomen.

2.5 Hoofdstuk V – Tekortschieten in de nakoming, ontbinding

2.5.1 Boete (12)

Een boete strekt tot zekerheid van het nakomen van een verplichting. Wanneer de Leverancier niet voldoet aan een of meer verplichtingen is sprake van een tekortkoming in de nakoming. Een dergelijke tekortkoming kan aan de Leverancier toerekenbaar of niet toerekenbaar zijn. Dat is van belang omdat alleen een tekortkoming die de Leverancier kan worden toegerekend, aanleiding kan geven tot het ontstaan van een verplichting tot schadevergoeding. Uitgangspunt van de wet is dat de overeengekomen boete in de plaats komt van de verplichting tot het betalen van schadevergoeding. Van dat uitgangspunt mag echter contractueel worden afgeweken. In de ARIV is er voor gekozen dat naast de boete ook nog nakoming en schadevergoeding kunnen worden gevorderd. De contractuele boete moet voor de Leverancier vooral een prikkel zijn om optimaal te presteren. Over de hoogte daarvan dient dan ook niet te worden onderhandeld.

2.5.2 Tekort schieten in de nakoming (artikel 13)

Iedere tekortkoming in het nakomen van een verbintenis (ook wel ‘wanprestatie’ genoemd) verplicht de schuldenaar de schade die de schuldeiser daardoor lijdt te vergoeden, tenzij de tekortkoming de schuldenaar niet kan worden toegerekend. Van een tekortkoming kan pas sprake zijn wanneer de Leverancier in verzuim is. In het algemeen moet hij daarvoor eerst door de Koper in gebreke zijn gesteld.

Stappenplan in geval van toerekenbare tekortkoming:

• 1. Wanneer sprake is van niet nakomen door de Leverancier van een contractuele verplichting, zoals de garantieverplichting, dient de Koper hem zo spoedig mogelijk schriftelijk in gebreke te stellen. Daarbij moet hij de Leverancier een redelijke termijn gunnen om alsnog aan zijn verplichtingen te voldoen. Ingebrekestelling is niet nodig als nakomen op dat moment al niet meer mogelijk is of wanneer sprake is van het overschrijden van een zogenoemde ‘fatale termijn’ (vergelijk artikel 3.2 ARIV).

• 2. Indien de Leverancier na het verstrijken van de gestelde redelijke termijn nog steeds niet heeft gedaan wat hij zou moeten doen, zoals bijvoorbeeld het repareren van een gebrekkig Product ingeval van schending van de garantieverplichting ex artikel 4 ARIV, is hij in verzuim.

• 3. Komt de Leverancier zijn (garantie)verplichtingen dan alsnog niet onmiddellijk na, dan is de Koper ingevolge artikel 13.2 ARIV bevoegd het gebrekkige Product door een derde te laten herstellen of vervangen op kosten van de Leverancier of de Overeenkomst te ontbinden en dientengevolge creditering van de kooprijs te vorderen (zie voor ontbinding ook hierna artikel 12 ARIV. Daarnaast kan de Koper aanvullende schadevergoeding vorderen wegens vertraging in het nakomen gedurende de tijd dat de Leverancier in verzuim is (zie artikel 13.3 ARIV).

2.5.3 Aansprakelijkheid (artikel 14)

Onder schade wordt hier verstaan vermogensschade en ander nadeel (immateriële schade), dit laatste voor zover de wet op vergoeding daarvan recht geeft. Vermogensschade omvat zowel geleden verlies als gederfde winst. Vaststelling van de te vergoeden schade gebeurt aan de hand van het zogenoemde ‘positief contractsbelang’. Hiervoor wordt de situatie waarin de schuldeiser verkeert vergeleken met die waarin hij zou hebben verkeerd als de verbintenis correct was nagekomen.

Omvang van de aansprakelijkheid disproportioneel?

Artikel 14 gaat uit van onbeperkte aansprakelijkheid en dus van integrale vergoeding van de geleden schade. Deze aansprakelijkheid komt overeen met de aansprakelijkheidsbepalingen van het Burgerlijk Wetboek. Er wordt wel beweerd dat de bepaling van artikel 14 disproportioneel is, maar die stelling is onjuist. Een aanbestedende dienst die vraagt om datgene wat de wet hem biedt, namelijk onbeperkte aansprakelijkheid, stelt geen disproportionele eis en is ook niet onredelijk, aldus de jurisprudentie.¹ Het al dan niet accepteren daarvan ligt besloten in het beginsel van de contractsvrijheid. Toch betekent dit niet dat te allen tijde aan die volledige aansprakelijkheid vastgehouden moet worden. Er kunnen opdrachten zijn waarbij het beperken van aansprakelijkheid in de rede ligt. De bij de ARIV behorende modelovereenkomsten bieden een optionele bepaling waarin de aansprakelijkheid beperkt wordt tot een vast bedrag afhankelijk van de waarde van de opdracht.

2.5.4 Overmacht (artikel 15)

‘Overmacht’ is geen wettelijk begrip. De wet gaat uit van een al dan niet toerekenbare tekortkoming. Een tekortkoming kan de schuldenaar niet worden toegerekend, indien zij niet te wijten is aan zijn schuld en ook niet volgens de wet, rechtshandeling of in het verkeer geldende opvattingen voor zijn rekening komt. In het spraakgebruik hanteert men daarvoor het begrip ‘overmacht’.

Partijen kunnen ‘overmacht’ bij Overeenkomst nader invullen. Uitgangspunt daarbij moet echter zijn dat dit begrip zo beperkt mogelijk wordt uitgelegd. In de ARIV worden de omstandigheden opgesomd die in ieder geval géén beroep op overmacht rechtvaardigen.

2.5.5 Ontbinding (artikel 16)

Op grond van artikel 6:265 Burgerlijk Wetboek geeft iedere tekortkoming van een partij in het nakomen van een van haar verbintenissen aan de wederpartij de bevoegdheid om de overeenkomst geheel of gedeeltelijk te ontbinden, tenzij de tekortkoming, gezien haar bijzondere aard of geringe betekenis, dit ontbinden met haar gevolgen niet rechtvaardigt.

Voorzover het nakomen niet al direct blijvend of tijdelijk onmogelijk is, ontstaat de bevoegdheid tot ontbinding pas wanneer de schuldenaar in verzuim is.

Degene die wil ontbinden moet kunnen aantonen dat sprake is van een tekortkoming van de wederpartij in het nakomen van haar verplichtingen uit het contract. Die bewijslast inzake de gestelde tekortkoming ligt dus bij hem. Daarnaast moet de tekortkoming zodanig ernstig zijn dat ze het ontbinden ook rechtvaardigt. Het bewijs dat de tekortkoming ontbinding niet rechtvaardigt, rust op de partij die tekort is geschoten.

Gedeeltelijke ontbinding

De overeenkomst kan eventueel gedeeltelijk ontbonden worden. Een deel van de overeengekomen werkzaamheden kan dan toch door de in gebreke zijnde partij worden uitgevoerd. Soms is het vertrouwen in elkaar daardoor echter zo verminderd dat ook een gedeeltelijke ontbinding geen reële optie meer is. Omdat dit in het algemeen een complexe zaak is, is het aan te bevelen vooraf contact op te nemen met de juridische afdeling.

Door de ontbinding worden partijen voor de toekomst bevrijd van hun verplichtingen en ontstaat een verbintenis tot ongedaanmaking voor hetgeen in het verleden al gepresteerd is (artikel 6:271 Burgerlijk Wetboek). In principe is de ontvanger verplicht tot teruggave van de prestatie in de staat waarin zij zich bij ontvangst bevond. Is het ongedaanmaken door de aard van de prestatie niet mogelijk, dan wordt de ontvanger verplicht tot het vergoeden van de schade.

2.6 Hoofdstuk VI – Diversen

2.6.1 Overdracht rechten en verplichtingen uit de Overeenkomst (artikel 19)

Het komt voor dat de Leverancier gedurende de looptijd van de Overeenkomst wordt overgenomen door of fuseert met een ander bedrijf. Als de rechtspersoon waarmee is gecontracteerd een andere wordt, is de vraag wat er met de lopende Overeenkomst gebeurt. Zonder schriftelijke toestemming van de ene Partij is het de andere niet toegestaan rechten en verplichtingen voortvloeiende uit de Overeenkomst aan een derde over te dragen. Zodra duidelijk wordt dat een dergelijke situatie zich voordoet (of voor gaat doen), dient alert gereageerd te worden door de andere Partij alsmede de derde er per ommegaande op te wijzen dat overgang van de contractuele rechten en verplichtingen alleen kan plaatsvinden met schriftelijke toestemming van de Koper. Indien de Leverancier deze toestemming niet verkrijgt, dan heeft een overdracht geen effect en blijft hij partij bij de Overeenkomst. Wordt die toestemming niet verleend dan zal dat in de praktijk meestal leiden tot het ontbinden van het contract al dan niet met een claim van Koper tot schadevergoeding.

In deze nieuwe versie is uitdrukkelijk een uitzondering opgenomen op het toestemmingsvereiste bij de vestiging van beperkte rechten. Dit om zeker te stellen dat de algemene voorwaarden niet in de weg staan aan de mogelijkheid voor Leveranciers hun huidige en toekomstige vorderingen aan een kredietinstelling te verpanden, in ruil voor kredietfaciliteiten.

2.6.2 Verzekering (artikel 20)

Uitgangspunt is dat de Leverancier verplicht is zich naar behoren te verzekeren. Veelal is dat bij de contractsluiting al het geval, maar ook een aparte, door de Leverancier af te sluiten verzekering ten behoeve van de Overeenkomst met de Koper, behoort tot de mogelijkheden. Het adequaat verzekerd zijn door de Leverancier, biedt uiteraard meer zekerheid tot verhaal van eventuele schade.

In de praktijk (zeker bij contracten met buiten Nederland gevestigde multinationals) blijkt het tonen van polissen en bewijzen van premiebetaling soms op bezwaren te stuiten. In dat geval kan genoegen genomen worden met een schriftelijke verklaring van de verzekeraar dat de Leverancier genoegzaam verzekerd is.

Cessie (artikel 20.3)

De cessie (overdracht) aan de Koper van eventueel uit de verzekering voortvloeiende vorderingen, heeft als doel te voorkomen dat de Koper bij een eventueel faillissement van de Leverancier met lege handen komt te staan. Zonder voorafgaande cessie van dergelijke uitkeringen vallen die dan immers in de boedel van de failliete Leverancier.

2.6.3 Omkoping en belangenverstrengeling (artikel 21)

Integriteitsverklaring (artikel 21.1)

In het eerste lid wordt de basis gelegd voor een integriteitsverklaring die als modelbepaling in de modelovereenkomsten is opgenomen. Corruptiebestrijding en 'integriteit' in het algemeen zijn thema's die hoog genoteerd staan op de nationale en internationale agenda's. Zo heeft Nederland zich als lid van Organisatie van Economische Samenwerking en Ontwikkeling (OESO) sterk gemaakt voor ‘anticorruptie’ en heeft Nederland op nationaal niveau maatregelen getroffen om corruptie en belangenverstrengeling tegen te gaan. Artikel 21 ARIV is hier een uiting van.

De gedragingen genoemd in dit artikel zijn strafbaar gesteld in het Wetboek van Strafrecht en vormen voldoende grondslag om de Overeenkomst met de Leverancier te ontbinden.

---

1 Zie Rechtbank Haarlem, 5 december 2005, zaaknr. 117486/KG ZA 05-547; in Bouw nr. 7 – juli 2006, met noot M.A.B. Chao-Duivis; Rechtbank Utrecht, 21 maart 2007, zaaknr. 225022/KG ZA 07-59.