Besluit van 21 december 2023 tot vaststelling van het tijdstip van inwerkingtreding van enkele artikelen van de Wet volkshuisvesting, ruimtelijke ordening en milieubeheer BES, van artikel I van de Wet van 3 maart 2021 tot wijziging van de Wet volkshuisvesting, ruimtelijke ordening en milieubeheer BES in verband met het reguleren van de milieuaspecten van inrichtingen en enkele reparaties en van het Besluit van 20 december 2023 houdende regels met betrekking tot inrichtingen- en activiteiten, milieueffectrapportage en de kwaliteit van toezicht en handhaving, ter bescherming van de fysieke leefomgeving op Bonaire, Sint Eustatius en Saba (Inrichtingen- en activiteitenbesluit BES) (Stb. 493)

Wij Willem-Alexander, bij de gratie Gods, Koning der Nederlanden, Prins van Oranje-Nassau, enz. enz. enz.

Op de voordracht van de Staatssecretaris van Infrastructuur en Waterstaat van 21 december 2023, IENW/BSK-2023/391163, Hoofddirectie Bestuurlijke en Juridische Zaken;

Gelet op artikel 11.24 van de Wet volkshuisvesting, ruimtelijke ordening en milieubeheer BES, artikel II van de Wet van 3 maart 2021 tot wijziging van de Wet volkshuisvesting, ruimtelijke ordening en milieubeheer BES in verband met het reguleren van de milieuaspecten van inrichtingen en enkele reparaties (Stb. 2021, 142) en artikel 6.3 van het Besluit van 20 december 2023 houdende regels met betrekking tot inrichtingen- en activiteiten, milieueffectrapportage en de kwaliteit van toezicht en handhaving, ter bescherming van de fysieke leefomgeving op Bonaire, Sint Eustatius en Saba (Inrichtingen- en activiteitenbesluit BES) (Stb. 493);

Hebben goedgevonden en verstaan:

Artikel 1

• 1. De artikelen 1.3, 4.1, 4.2, eerste en tweede lid, 5.2 tot en met 5.5, 5.9, tweede en derde lid, 5.10, eerste en derde lid, 5.33, 5.39 tot en met 5.40, 6.1, eerste, tweede en vierde lid, 6.12 en 6.13 van de Wet volkshuisvesting, ruimtelijke ordening en milieubeheer BES treden in werking met ingang van 1 april 2024.

• 2. Onmiddellijk nadat de artikelen, bedoeld in het eerste lid, in werking zijn getreden, treedt artikel I, onderdelen A tot en met D, van de Wet van 3 maart 2021 tot wijziging van de Wet volkshuisvesting, ruimtelijke ordening en milieubeheer BES in verband met het reguleren van de milieuaspecten van inrichtingen en enkele reparaties (Stb. 2021, 142) in werking.

Artikel 2

• 1. Het Besluit van 20 december 2023 houdende regels met betrekking tot inrichtingen- en activiteiten, milieueffectrapportage en de kwaliteit van toezicht en handhaving, ter bescherming van de fysieke leefomgeving op Bonaire, Sint Eustatius en Saba (Inrichtingen- en activiteitenbesluit BES) (Stb. 493) treedt in werking met ingang van 1 april 2024.

• 2. In afwijking van het eerste lid, treden voor het openbaar lichaam Saba enkel de artikelen 1.1 tot en met 1.4, 3.1 tot en met 3.7, 4.1, 5.1 tot en met 5.6 en 6.1 tot en met 6.4 van het Besluit van 20 december 2023 houdende regels met betrekking tot inrichtingen- en activiteiten, milieueffectrapportage en de kwaliteit van toezicht en handhaving, ter bescherming van de fysieke leefomgeving op Bonaire, Sint Eustatius en Saba in werking met ingang van 1 april 2024.

Lasten en bevelen dat dit besluit met de daarbij behorende nota van toelichting in het Staatsblad zal worden geplaatst.

’s-Gravenhage, 21 december 2023

Willem-Alexander

De Staatssecretaris van Infrastructuur en Waterstaat, V.L.W.A. Heijnen

Uitgegeven de achtentwintigste december 2023

De Minister van Justitie en Veiligheid, D. Yeşilgöz-Zegerius

NOTA VAN TOELICHTING

Algemeen

Dit koninklijk besluit regelt de (achtereenvolgende) inwerkingtreding van:

• enkele nog niet in werking getreden artikelen van de Wet volkshuisvesting, ruimtelijke ordening en milieubeheer BES (Wet Vrom Bes) (Stb. 2012, 27),

• artikel I, onderdelen A tot en met D, van de Wet van 3 maart 2021 tot wijziging van de Wet Vrom BES in verband met het reguleren van de milieuaspecten van inrichtingen en enkele reparaties (Stb. 2021, 142), en

• het Besluit van 20 december 2023 houdende regels met betrekking tot inrichtingen- en activiteiten, milieueffectrapportage en de kwaliteit van toezicht en handhaving, ter bescherming van de fysieke leefomgeving op Bonaire, Sint Eustatius en Saba (Inrichtingen- en activiteitenbesluit BES) (IAB) (Stb. 493).

Inrichtingen- en activiteitenbesluit BES (IAB)

Het Besluit van 20 december 2023 houdende regels met betrekking tot inrichtingen- en activiteiten, milieueffectrapportage en de kwaliteit van toezicht en handhaving, ter bescherming van de fysieke leefomgeving op Bonaire, Sint Eustatius en Saba (Inrichtingen- en activiteitenbesluit BES) (hierna: IAB BES) (Stb. 493) geeft invulling aan de verplichting in de Wet volkshuisvesting, ruimtelijke ordening en milieubeheer BES (Wet Vrom BES) om bij of krachtens algemene maatregel van bestuur regels te stellen die noodzakelijk zijn ter bescherming van het milieu tegen de nadelige gevolgen die inrichtingen daarvoor kunnen veroorzaken. Het bevat nadere regels over de bescherming van het milieu in Caribisch Nederland en grondslagen om in een ministeriële regeling en eilandsverordeningen tot een sluitend stelsel van milieuregelgeving te komen.

Artikel 2, eerste en tweede lid, van dit besluit regelt de inwerkingtreding van het IAB BES. Voor de openbare lichamen Bonaire en Sint Eustatius treedt het besluit in zijn geheel in werking. Voor het openbare lichaam Saba treedt het IAB BES in werking voor inrichtingen typen III en IV en niet voor inrichtingen typen I en II.

Met het eilandsbestuur van Saba heeft ambtelijke en bestuurlijke afstemming plaatsgevonden over de inwerkingtreding van het IAB BES. Het eilandsbestuur van Saba heeft de voorkeur voor een gefaseerde inwerkingtreding vanwege de beperkte schaalgrootte van het eiland en daarmee geringere impact van bedrijfsmatige activiteiten op het milieu. Hiermee is rekening gehouden bij het stellen van prioriteiten voor de inzet op diverse milieu- en natuuronderwerpen op Saba. Om de grootste risico’s voor het milieu en de leefomgeving door de activiteiten van bedrijven op korte termijn te kunnen beperken, treden de regels voor inrichtingen met de grootste potentiële milieueffecten en mogelijke risico’s naar de leefomgeving en waarvoor een vergunning door het bestuurscollege vereist is meteen inwerking. Deze inrichtingen zijn in het besluit aangeduid als type III inrichtingen. Voor de bedrijven met een lichte tot potentieel matige milieueffecten, inrichtingen aangeduid in het besluit als type I en type II inrichtingen, treedt het IAB BES uiterlijk 1 januari 2026 inwerking.

Wet Vrom Bes en wijziging daarvan

Artikel 1, eerste lid, van dit besluit regelt de inwerkingtreding van enkele nog niet in werking getreden artikelen van de Wet Vrom BES (Stb. 2012, 27). Het tweede lid regelt de inwerkingtreding (direct daarna) van artikel I van de Wet van 3 maart 2021 tot wijziging van de Wet Vrom BES (in verband met het reguleren van de milieuaspecten van inrichtingen en enkele reparaties (Stb. 2021, 142). Onderdeel E van deze wet treedt niet inwerking, omdat artikel 10.5a van die wet is vervallen ingevolge artikel X, onderdeel B, van de Wet van 5 april 2023, houdende wijziging van enkele wetten van het Ministerie van Infrastructuur en Waterstaat (Verzamelwet IenW 2021) (Stb. 2023, 148) is komen te vervallen. Kortheidshalve wordt verwezen naar de toelichting bij dat artikelonderdeel (kamerstukken II 2022/23, 36 268, nr. 3, p. 12).

Deze wetgeving wordt van kracht in verband met de inwerkingtreding van het IAB BES en de aanwijzing van de inspecteur, bedoeld in artikel 1.2 van de Wet Vrom BES, in het Besluit aanwijzing inspecteur Wet Vrom BES en toezichthouders inrichtingen Inrichtingen- en activiteitenbesluit BES.

Overige regelgeving

Ook zullen met ingang van 1 april 2024 in werking treden: de Regeling inrichtingen- en activiteiten BES (RIA BES) en het Besluit aanwijzing inspecteur Wet Vrom BES en toezichthouders inrichtingen Inrichtingen- en activiteitenbesluit BES.

Eigen regelgeving eilanden vervalt niet

In artikel 216 van de Wet openbare lichamen BES wordt bepaald dat de bepalingen van eilandsverordeningen in wier onderwerp door een wet of een algemene maatregel van bestuur wordt voorzien, van rechtswege zijn vervallen.

Ten aanzien van de zorgplichtbepalingen die met dit besluit inwerkingtreden, heeft dit niet tot gevolg dat bepalingen in eilandsverordeningen die deze onderwerpen meer concreet regelen van rechtswege vervallen. De zorgplichtbepalingen zoals opgenomen in de Wet Vrom BES en het IAB BES zijn dusdanig algemeen van aard, dat daarvan niet gesteld kan worden dat daarmee in het onderwerp van bepalingen van eilandsverordening wordt voorzien, als die daarvoor specifieke regels bevatten.

Afwijken van minimum invoeringstermijnen

Met dit besluit wordt afgeweken van de vaste verandermomenten (Aanwijzing 4.17, eerste lid, van de Aanwijzingen voor de regelgeving). Eerder was voorzien in inwerkingtreding per 1 januari 2024, maar op verzoek van het Openbaar lichaam Bonaire is de inwerkingtredingsdatum bepaald op 1 april 2024.

Het onderzoek dat de ILT op verzoek van de Staatssecretaris van Infrastructuur en Waterstaat heeft gedaan naar de uitvoering en handhaving van vergunningverlening, toezicht en handhaving (hierna: VTH) in Caribisch Nederland (kamerstukken II 2022/23, 22 343, nr. 359) onderstreept het belang van de inwerkingtreding van het IAB BES en de RIA BES.

De Staatssecretaris van Infrastructuur en Waterstaat, V.L.W.A. Heijnen