Besluit van de Raad van Bestuur van Zorginstituut Nederland van 18 juni 2018, referentie 2018020041, tot wijziging van de Beleidsregel Toetsingskader kwaliteitsstandaarden, informatiestandaarden en meetinstrumenten 2015

De Raad van Bestuur van Zorginstituut Nederland,

Gelet op artikel 66b, tweede lid, van de Zorgverzekeringswet;

Besluit:

ARTIKEL I

De Beleidsregel Toetsingskader kwaliteitsstandaarden, informatiestandaarden en meetinstrumenten 2015 wordt als volgt gewijzigd:

A

Onder vernummering van artikel 1 tot artikel 1a wordt een artikel ingevoegd, luidende:

Artikel 1

In deze beleidsregel wordt verstaan onder:

Beslisondersteunend instrument:

instrument dat gebruikt kan worden om gedeelde besluitvorming effectief te ondersteunen en de kwaliteit van het besluitvormingsproces te verhogen. Een voorbeeld van een beslisondersteunend instrument is een keuzehulp;

Keuzehulp:

hulpmiddel dat de cliënt inzicht geeft in de beschikbare opties, de mogelijke consequenties van iedere optie en hoe de cliënt de consequenties van iedere optie kan waarderen;

Samen beslissen:

gedeelde besluitvorming door cliënt en zorgverlener;

Toetsingskader:

beleidsregel waarmee het Zorginstituut toetst of een kwaliteitsstandaard, informatiestandaard of meetinstrument kan worden opgenomen in het openbaar register als bedoeld in artikel 66b, eerste lid, van de Zorgverzekeringswet.

B

Artikel 1a (nieuw) wordt als volgt gewijzigd:

1. Het derde onderdeel van de Criteria voor kwaliteitstandaarden komt als volgt te luiden:

• 3. De kwaliteitsstandaard bevat een adequate beschrijving van de inhoud van zorg en de organisatie van het zorgproces, inclusief voldoende uitspraken voor het proces samen beslissen.

2. Onderstaande tekst uit artikel 1 vervalt:

‘Overgangscriterium voor kwaliteitsstandaarden en meetinstrumenten die voor 1 januari 2014 zijn ontwikkeld of op deze datum in een ver gevorderd stadium van ontwikkeling waren en voor informatiestandaarden die voor 1 juni 2015 zijn ontwikkeld of op deze datum in een ver gevorderd stadium van ontwikkeling waren.

Het Zorginstituut toetst deze kwaliteitsstandaarden, informatiestandaarden en meetinstrumenten niet aan criteria 1 en 2.’

ARTIKEL II

Dit besluit treedt in werking met ingang van 1 januari 2019.

Dit besluit zal met de toelichting in de Staatscourant worden geplaatst.

Voorzitter Raad van Bestuur A. Moerkamp

TOELICHTING

Op grond artikel 66b, tweede lid, van de Zorgverzekeringswet stelt het Zorginstituut een beleidsregel vast op basis waarvan wordt beoordeeld of een overeenkomstig het eerste lid voorgedragen kwaliteitsstandaard of meetinstrument kan worden aangemerkt als een verantwoorde beschrijving van de kwaliteit van een zorgproces respectievelijk als een verantwoord middel om te meten of goede zorg is geleverd. Het bij besluit van 26 mei 2015 (Stcrt. 2015, 14436, gewijzigd op 8 juni 2015 (Stcrt. 2015, 16711)) vastgestelde Toetsingskader kwaliteitsstandaarden, informatiestandaarden en meetinstrumenten 2015, is die beleidsregel.

Naar aanleiding van het schriftelijk overleg met de vaste commissie voor Volksgezondheid, Welzijn en Sport op 22 juni 2016 (Kamerstuk 32 620, nr. 174) heeft de minister van Volksgezondheid, Welzijn en Sport het Zorginstituut gevraagd om samen beslissen expliciet op te nemen in het toetsingskader.

Deze wijziging van het toetsingskader voorziet daarin.

Het toevoegen van samen beslissen aan het toetsingskader beoogt te borgen dat er in kwaliteitsstandaarden aandacht is voor de vormgeving van gedeelde besluitvorming van cliënt en zorgverlener. Partijen zullen zelf bepalen op welke wijze zij de mogelijkheid van samen beslissen in de kwaliteitstandaard of eventuele bijbehorende beslisondersteunende instrumenten incorporeren.

Samen beslissen is van toepassing op het gehele zorgproces. Het accent kan liggen op de keuzemomenten in het zorgproces, waarbij het doel is dat cliënt en zorgverlener tot gedeelde besluitvorming komen op die momenten dat er meerdere opties voor diagnostiek, behandeling, begeleiding of zorg zijn, dan wel daarvan kan worden afgezien. Ook kan aandacht besteed worden aan de gezondheidsvaardigheden van de cliënt en de attitude en werkwijze van de zorgverlener. Dat zal in de praktijk per cliënt en per keuzemoment verschillen. Het is daarom van belang dat in de kwaliteitsstandaard of eventuele bijbehorende beslisondersteunende instrumenten aandacht is voor het informeren van de cliënt en zijn naasten, afgestemd op zijn persoonlijke situatie.

Artikelsgewijs

Artikel I

A

In het nieuwe artikel 1 zijn de begripsbepalingen die voor samen beslissen van belang zijn opgenomen. De kern van samen beslissen is het bespreken door de cliënt en de zorgverlener van (1) de verschillende opties voor diagnostiek, behandeling, begeleiding en zorg; (2) de mogelijke gevolgen van een keuze in het individuele geval van de cliënt; en (3) de ervaringen, behoeften, normen, waarden en voorkeuren van de cliënt. Samen beslissen is niet beperkt tot het gesprek in de spreekkamer alleen, maar ziet op het gehele zorgproces.

B

Artikel 1a.

Het opnemen van samen beslissen in het toetsingskader heeft invloed op een van de criteria die het Zorginstituut hanteert bij het toetsen of een kwaliteitstandaard voldoet: de vereiste adequate beschrijving van de inhoud van zorg en de organisatie van het zorgproces (criterium 3 voor kwaliteitstandaarden).

Nieuw in het criterium 3 is dat getoetst wordt of in de beschrijving van de inhoud van de zorg en de organisatie van het zorgproces aandacht is besteed aan het proces samen beslissen. Met voldoende uitspraken in de titel van het criterium 3 wordt bedoeld dat in de kwaliteitsstandaard of eventuele bijbehorende beslisondersteunende instrumenten expliciet wordt ingegaan op het proces samen beslissen.

Verder vervalt met deze wijziging het overgangsrecht zoals dat bij de totstandkoming van het Toetsingskader kwaliteitsstandaarden, informatiestandaarden en meetinstrumenten 2015 was geformuleerd.

Artikel II

Omdat met de ontwikkeling van een kwaliteitsstandaard enige tijd is gemoeid, zal dit besluit op 1 januari 2019 in werking treden.

Voorzitter Raad van Bestuur A. Moerkamp